Jaarlijks herdenken wij op 15 augustus de capitulatie van Japan en daarmee het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden op 15 augustus 1945.
Pas in 1999 werd 15 augustus een Nationale Herdenkingsdag in Nederland. Sindsdien is er in Breukelen een herdenking voor geheel Stichtse Vecht.
De jaarlijkse Indië herdenking in de Pauluskerk van Breukelen had dit jaar als thema: ‘Wonden die blijven’. De herdenkingsdienst wordt elk jaar voorbereid door de voorbereidingsgroep Indië herdenking. Het initiatief om jaarlijks te komen tot een herdenking is afkomstig van Ellen Querido, zij was verbonden aan de Pauluskerk.
Bij de oorlog in Nederlands Indië waren naar schatting 4 miljoen burgers betrokken. Er kwamen er ongeveer 300.000 naar Nederland. Een deel van hen vestigden zich in Maarssen en Breukelen.
Wonden die blijven!
Sommige trauma’s die mensen opliepen in de verschrikkelijke oorlogstijd werken door ook bij de volgende generaties. Kinderen zagen soms gedrag bij hun ouders dat ze moeilijk konden duiden, zoals: geen eten kunnen weggooien, schrikken bij onverwachte geluiden, plotselinge woede-uitbarstingen, moeite hebben met gevoelens uiten. Dan leer je op een vanzelfsprekende manier van jongs af aan om ‘de tekens te verstaan’ van het trauma dat er onderhuids nog is. Het is troostvol als anderen die trauma’s snappen, maar het verplaatst ze ook deels naar een volgende generatie.
Tegelijk kunnen we oog blijven houden voor de enorme veerkracht van de overlevers van de oorlog: ondanks de soms minimale ontvangst in Nederland, wisten ze zich een bestaan op te bouwen. Een wond gaat dicht, maar laat een litteken achter. En als je daar aan komt, voel je weer even die pijn.
Maurice Steffin gaf een mooie inleiding over het thema “Wonden die blijven”, en vertelde over zijn familie ervaringen over dit thema. Heel fijn dat een jongere (3e generatie nazaat) deze inleiding heeft gegeven. Namens de gemeente Stichtse Vecht heeft burgemeester Ap Reinders prachtig gesproken. De overdenking werd gegeven door Bram-Willem Arnoutse.
Wonden van de oorlog blijven voelbaar
Burgemeester Ap Reinders was aanwezig bij de herdenkingsbijeenkomst in de Pauluskerk in Breukelen. Namens het gemeentebestuur is een krans gelegd bij het oorlogsmonument naast de Pieterskerk in Breukelen. ‘De oorlog in Nederlands-Indië lijkt een lange tijd geleden. Maar de wonden, het verdriet en de pijn zijn tot op de dag van vandaag voelbaar. Vandaag herdenken we alle slachtoffers. We staan ook stil bij alle mensen die zijn gestorven in de Bersiap-periode én in de periode daarna in voormalig Nederlands-Indië, Indonesië en Nieuw-Guinea.’
Einde van de bezetting van Nederlands-Indië
Op 15 augustus 1945 vond de capitulatie van Japan plaats en kwam er een einde aan de Japanse bezetting van Nederlands-Indië en aan de Tweede Wereldoorlog in het gehele Koninkrijk der Nederlanden. Helaas betekende dit nog niet het einde van oorlog en geweld. Op 17 augustus werd door Soekarno de onafhankelijkheid van Indonesië geproclameerd. Er volgde nog een dekolonisatieoorlog die Nederland voerde om de kolonie te behouden waar nog veel Nederlanders en Indische Nederlanders maar ook Indonesiërs bij omkwamen. Deze oorlog duurde tot december 1949 toen Nederland formeel de onafhankelijkheid van de republiek Indonesië bekrachtigde. Tussen 1945 en 1964 vertrokken 300.000 mensen uit Nederlands-Indië naar Nederland, waaronder Nederlanders en Indische Nederlanders van gemengd Nederlands en Indische afkomst. Ook moest een groep Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen naar Nederland vertrekken, die ook in Breukelen en Maarssen een Molukse gemeenschap vormden. Algemeen wordt nu erkend dat de ontvangst zowel voor de Indische Nederlanders als voor de Molukkers niet hartelijk was.
Ap Reinders: ‘De jaarlijkse Indië-herdenking is in onze gemeente een belangrijk en bijzonder moment. Het doet mij goed te zien dat ook in onze gemeenschap niet aan dit deel van onze vaderlandse geschiedenis voorbij wordt gegaan.’
Na de bijeenkomst in de Pauluskerk zijn bij het oorlogsmonument naast de Pieterskerk kransen gelegd.
Het was goed om te zien dat de herdenking ook door jongeren werd bezocht en ook de lezing door Maurice Steffin, een jongere van de derde generatie gegeven werd.
